Zapomniana sztuka domowych herbat / Fermentacja / Mądrość dawnych receptur – Wędrówka śladami historii i tradycji

2025-03-21

Zapomniana sztuka domowych herbat / Fermentacja / Mądrość dawnych receptur – Wędrówka śladami historii i tradycji 


W świecie pełnym masowej produkcji i gotowych mieszanek herbat, warto sięgnąć po dawną wiedzę, w której natura i tradycja łączyły się w harmonijną całość. Jednym z bezcennych źródeł tej wiedzy są stare książki i receptury, które dzisiaj mogą wydawać się zapomniane, lecz skrywają w sobie niezwykłe sekrety zdrowia i smaku.

 

Z ogromnym podziwem spoglądam na autora cytowanego dzieła, który z niezwykłą starannością przekazał nam sztukę przygotowywania herbat ziołowych i kawy żołędziowej. W czasach, gdy w Niemczech powszechnie sięgało się po ziołowe herbatki jako remedium na choroby oraz codzienny napój wspierający organizm, autor udokumentował bogactwo tych tradycji, oferując nam dziś możliwość powrotu do naturalnych metod.


Zioła, zamiast sztucznie barwionych i podrabianych herbat, to wybór świadomy i zdrowy. Proces fermentacji liści, który opisuje autor, jest prawdziwą sztuką – wymaga czasu, cierpliwości oraz pewnych umiejętności. Liście przechodzą przez fazę brunatnienia, tracąc surowy smak i nabierając głębi aromatu. Dzięki temu napary zyskują wyjątkowy charakter, a my możemy cieszyć się herbatą, która jest w pełni naturalna i korzystna dla zdrowia.
W niniejszym artykule pragnę podzielić się tymi cennymi recepturami, które nie tylko dostarczą niezapomnianych wrażeń smakowych, ale także przyczynią się do wzmocnienia organizmu i ogólnego dobrostanu.


Przepisy na domowe herbaty według dawnych receptur:
1. Herbata z liści malin, poziomek i jeżyn
Składniki:
1 część liści malin
2 części liści poziomek
3 części liści jeżyn

Sposób przygotowania:

Liście zmieszać, umieścić w worku, przykryć i fermentować aż do momentu zbrunatnienia. Następnie dokładnie wysuszyć, pokroić w paski i przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku.


2. Herbata z liści malin i borówek
Składniki:
2 części liści malin
1 część liści borówek

Sposób przygotowania:

Liście zmieszać, fermentować według zasad opisanych powyżej, a następnie wysuszyć i przechowywać.


3. Herbata z liści wiśni kwaśnej
Składniki:
Liście wiśni kwaśnej

Sposób przygotowania:

Liście fermentować, wysuszyć i przechowywać jak w poprzednich recepturach.


4. Herbata z ogonków wiśniowych
Składniki:
Ogonki wiśniowe

Sposób przygotowania:

Ogonki dokładnie umyć, osuszyć, fermentować i wysuszyć. Następnie drobno pokroić i przechowywać w zamkniętym pojemniku.


Uwaga: Ze względu na zawartość kwasów, przy zaparzaniu warto dodać odrobinę sody.


Przygotowanie esencji z ogonków wiśniowych:
Ogonki wymyć, wysuszyć i drobno pokroić. Zalać wodą z dodatkiem niewielkiej ilości sody i gotować przez 2 godziny, usuwając powstającą pianę. Odcedzony płyn odparowywać na wolnym ogniu, aż osiągnie konsystencję śmietanki. Gotowy ekstrakt przelać do butelki, zakorkować i – jeśli istnieje ryzyko pleśnienia – dodać odrobinę spirytusu.


5. Herbata z liści pysznogłówki i wiśni

Składniki:

1 część liści pysznogłówki (Monarda didyma)
4–5 części liści wiśniowych

Sposób przygotowania:

Liście pysznogłówki lekko podsuszyć, wymieszać ze świeżymi liśćmi wiśni i poddać fermentacji.


6. Herbata dla dzieci osłabionych lub chorujących na krzywicę
Składniki:
2 części liści orzecha włoskiego
2 części liści borówek
6 części rozłogów perzu

Sposób przygotowania:

Liście orzecha włoskiego zebrać w czerwcu, oczyścić z ogonków i poddać fermentacji, następnie pokroić i wysuszyć. Rozłogi perzu zebrać wczesną wiosną, dokładnie umyć, drobno pokroić i wysuszyć. Liście borówek również poddać fermentacji, pokroić i wysuszyć. Mieszankę zagotować i pozostawić na gorącym piecu przez co najmniej godzinę. Jeśli odwar jest zbyt mocny, rozcieńczać go trzema częściami wody i jedną częścią mleka. 


7. Wzmacniająca herbata na bazie słodu jęczmiennego

Składniki:
3 części słodu jęczmiennego
5 części rozłogów perzu
2 części turzycy piaskowej

Sposób przygotowania:

Słód dobrze wysuszyć. Rozłogi perzu i turzycy piaskowej zbierać wczesną wiosną, dokładnie umyć, drobno pokroić i wysuszyć. Z łyżki stołowej tej mieszanki przygotowuje się szklankę herbaty. Napar jest słodkawy, bardzo przyjemny w smaku, można go podawać z mlekiem.


Aby podkreślić wykwintność domowych herbat, warto dodać płatki kwiatu róży francuskiej (Rosa gallica). Zamknięcie ich w pojemniku razem z herbatą sprawi, że napary nabiorą delikatnego, przyjemnego aromatu.


Współczesne napary często zawierają nieznane składniki, sztuczne aromaty i dodatki. Dawne receptury uczą nas, jak korzystać z tego, co daje natura, bez zbędnej chemii.
Domowe herbaty ziołowe:
- Wzmacniają organizm
- Poprawiają odporność
- Są naturalne i wolne od chemicznych dodatków
- Posiadają bogaty smak i aromat

Moim celem było również odnalezienie miejsca, w którym niegdyś znajdowała się apteko-pracownia mgr. Jana Biegańskiego. Od 1894 roku prowadził on aptekę w Skępem, przy ulicy Sierpeckiej 2, w województwie kujawsko-pomorskim. To właśnie tam, w cieniu dawnych murów, mogłem poczuć atmosferę czasów, gdy farmacja i zielarstwo przeplatały się, tworząc bezcenne dziedzictwo naturalnej medycyny.


Zachęcam wszystkich do eksperymentowania z dawnymi recepturami i odkrywania zapomnianych smaków. W tych herbacianych mieszankach kryje się mądrość przodków, której warto oddać należny hołd. Dzięki wskrzeszaniu dawnych obrzędów, lokalnych tradycji i leczniczych receptur mamy szansę ocalić bezcenną wiedzę poprzednich pokoleń od zapomnienia. To nie tylko powrót do naturalnych metod dbania o zdrowie, ale także sposób na pielęgnowanie kulturowego dziedzictwa, które łączy nas z historią i mądrością przodków. Nie pozwólmy, by te skarby przepadły – sięgajmy po nie, uczmy się ich na nowo i przekazujmy kolejnym pokoleniom.

Wiosna to cudowny czas na eksperymenty!


"Szym Polski"

(Na podstawie książki "ZIOŁOLECZNICTWO - Nasze Zioła i Leczenie Się Nimi" Mgr. Jana Biegańskiego)